Bạn đọc hãy cùng Audio Hoàng hải tìm hiểu cartridges là gì?, cách thức hoạt động, và phân loại những bộ phận của kim đĩa than qua bài viết dưới đây nhé.
1. Cartridges là gì?
Kim đĩa than (đôi khi được gọi là kim máy quay đĩa hoặc kim phono). Ở cấp độ cơ bản, cartridges là một đầu dò điện cơ. Nó biến chuyển động cơ học của kim (stylus) trong rãnh ghi thành tín hiệu điện.
Có hai thiết kế cơ bản của kim đĩa than: nam châm chuyển động(Moving Magnet) và cuộn dây chuyển động(Moving Coil)
1.1 Kim đĩa than Moving Magnet nam châm chuyển động hoạt động như thế nào?
Trong hộp chứa nam châm chuyển động, đầu kim stylus sẽ di chuyển qua rãnh của một bản ghi, truyền lực cơ học lên một công xôn tới một nam châm được gắn vào đầu kia.
Kim đĩa than Moving Magnet MM1 của Acoustic Signature
Công xôn (cantilever) và nam châm chuyển động (moving magnet), tương tác với một cuộn dây để tạo ra tín hiệu điện từ. Tín hiệu được xuất qua bốn chân ở phía sau cartridges và truyền tín hiệu qua phono stage để phát âm thanh ra loa.
1.2 Kim đĩa than Moving Coil cuộn dây chuyển động hoạt động như thế nào?
Ngược lại với quá trình chuyển động trong thiết kế nam châm chuyển động. Lực cơ học của đầu kim stylus truyền lên công xôn(cantilever) tới một cuộn dây chứ không phải nam châm.
Kim đĩa than Moving Coil cuộn dây chuyển động MCX-1 của Acoustic Signature
Công xôn và cuộn dây chuyển động, tương tác với một nam châm để tạo ra tín hiệu điện từ. Tín hiệu được xuất qua bốn chân ở phía sau kim đĩa than.
Cấu trúc cuộn dây chuyển động có khối lượng thấp hơn nhiều so với cấu trúc nam châm chuyển động. Cho phép đầu kim stylus phản ứng nhanh hơn với những thay đổi trong rãnh ghi, dẫn đến tái tạo chi tiết hơn. Khối lượng thấp hơn cũng dẫn đến điện áp đầu ra thấp hơn so với thiết kế nam châm chuyển động, do đó yêu cầu sử dụng biến áp tăng cấp hoặc preamp phono MC để tảng tín hiệu
2. Những kiểu đầu kim Stylus
Mục đích của kim stylus là di chuyển dọc theo chuyển động ghi lại rãnh ghi, sau đó được chuyển thành tín hiệu điện trong cartridge. Có 5 loại hình dáng đầu kim khác nhau: Conical, Elliptical, Microlinear, Shibata, and Special Line Contact giúp tiếp xúc với rãnh ghi và bắt chuyển động theo những cách khác nhau, tạo ra các đặc tính âm thanh độc đáo.
2.1 Stylus dạng nón Conical
Đầu kim stylus hình nón là loại kim cảm ứng đơn giản và được sử dụng rộng rãi nhất. Đầu hình cầu của nó thường tiếp xúc với tâm của các thành rãnh ghi. Hoạt động tốt nhất cho các thiết lập âm thanh và bàn xoay có giá từ thấp đến vừa phải. Nó cũng lý tưởng cho các bản ghi mono (một kênh âm hanh) và các bản ghi 78 RPM cũ hơn. Tuy nhiên, hình nón ngăn không cho nó tiếp xúc chi tiết với nhiều thành rãnh ghi, dẫn đến độ trung thực kém hơn.
2.2 Stylus dạng Elip
Đầu kim stylus hình elip có hai bán kính, bán kính phía trước rộng hơn bán kính bên. Bán kính phía trước chạy ở tâm của rãnh giống như hình nón, trong khi bán kính bên nhỏ hơn tiếp xúc nhiều hơn với thành rãnh. Đầu kim dạng elip có khả năng tiếp xúc tốt hơn dẫn đến âm thanh chân thực hơn.
2.3 Stylus dạng Microlinear
Đầu kim stylus dạng Microlinear gần như sao chép chính xác hình dạng của bút cắt tạo ra đĩa gốc ban đầu (đĩa được sử dụng để tạo bản ghi vinyl ép). Cho phép đầu kim Microlinear theo dõi các phần của rãnh ghi mà đầu kim khác không thể chạm tới, theo dõi cực kỳ chính xác các đoạn tần số cao và đáp ứng tần số phẳng trong phạm vi âm thanh. Hình dạng đa giác độc đáo giúp kéo dài tuổi thọ kim stylus và bản ghi.
2.4 Stylus dạng Shibata
Đầu kim Shibata ban đầu được phát triển để chơi các bản ghi vinyl bốn kênh (quadraphonic). Shibata có hai bán kính, tương tự như đầu kim hình elip. Tuy nhiên, bán kính của kim Shibata cho phép tiếp xúc bề mặt nhiều hơn và thu nhận hiệu quả các tần số siêu cao với ít ứng suất và biến dạng rãnh hơn.
2.5 Stylus dạng Special Line Contact
Đầu kim stylus Special Line Contact được tạo hình để theo dõi bản ghi với mức độ chính xác cao nhất, mang lại khả năng đáp ứng tần số cao tuyệt vời, độ méo thấp và mài mòn tối thiểu. Tiếp xúc bề mặt tốt hơn bất kỳ hình dạng kim stylus nào khác.
Cần lưu ý rằng do độ trung thực cao, kim stylus Special Line Contact có thể tạo ra nhiều tiếng ồn hơn trên các bản ghi bị mòn nhiều
3. Thân kim stylus dạng tròn hay vuông sẽ tốt hơn?
Thân kim là phần kết nối đầu kim với cantilever. Trục tròn có thể khó căn chỉnh hơn khi nó được gắn vào công xôn. Cần căn chỉnh thích hợp để định vị chính xác đầu kim stylus trong rãnh ghi.
Giá chế tạo kiểu thân vuông đắt hơn so với kiểu thân tròn, nhưng việc gắn chúng vào các lỗ vuông cắt bằng lazer trên cantilever sẽ giúp chúng liên kết chính xác với rãnh ghi.
4. Kim dạng ghép nối (bonded) hay nguyên khối (nude) sẽ tốt hơn?
Trong đầu kim stylus bonded (hoặc có mối nối), một đầu kim cương được dán trên một thân kim loại mà chính nó được dán vào lỗ của cantilever. Chi phi rẻ bù lại khối lượng tổng thể của đầu kim tăng đáng kể.
Kiểu dáng nude, được tạo hình từ toàn bộ kim cương, đắt hơn kiểu đính ở đầu kim. Khối lượng đồng nhất và thấp hơn của chúng cho phép đầu kim dạng nude theo dõi chính xác hơn. Ngoài ra, thời gian sử dụng cũng lâu và bền hơn.
5. Kết lại
Qua bài viết này bạn đọc cũng sẽ hiểu rõ hơn về kim đĩa than cartridges, cách thức hoạt động, phân loại những bộ phận quan trọng trong kim đĩa than. Phụ thuộc vào nhu cầu và tài chính bạn sẽ dễ dàng lựa chọn được sản phẩm phù hợp với mâm đĩa than có sẵn của mình.
Nếu bạn vẫn băn khoăn chưa lựa chọn được kim đĩa than, mâm đĩa than, tay cần đĩa than chính hãng, hãy đến Audio Hoàng Hải để nhận được sự tư vấn phù hợp với nhu cầu và ngân sách nhất.
Audio Hoàng Hải - Điểm đến tin cậy của những tín đồ âm thanh
Địa chỉ: 23D Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm, Hà Nội
